अक्रोड हे पौष्टिक आणि आरोग्यदायी ड्राय फ्रूट आहे, जगभरात अक्रोड (Walnut) लोकप्रिय आहे. जे अक्रोडाच्या झाडाच्या फळापासून मिळते. फळाच्या बाहेरील हिरव्या कवचात कठीण कवच असते, ज्यामध्ये खाद्य भाग असतो. अक्रोडाची चव किंचित कडवट असते, परंतु भिजवल्यावर ती अधिक मधुर आणि मऊ होते. अक्रोडाला “ब्रेन फूड” असेही म्हणतात, कारण त्याचा आकार मेंदूसारखा दिसतो आणि त्यात मेंदूसाठी उपयुक्त पोषक घटक असतात. हिमालयीन परिसरात आणि काश्मीर, हिमाचल प्रदेश यासारख्या थंड हवामानाच्या ठिकाणी अक्रोडाची झाडे आढळतात. अक्रोड हे केवळ खाण्यासाठीच नाही तर त्याच्या तेलासाठी आणि लाकडासाठीही वापरले जाते. अक्रोडमध्ये फायबर, प्रोटीन्स आणि निरोगी चरबी असतात, ज्यामुळे भूक नियंत्रित राहते आणि जास्त खाण्याची इच्छा कमी होते. नियमित आणि मर्यादित प्रमाणात अक्रोड खाल्ल्याने वजन व्यवस्थापनात मदत होते.
अक्रोडमध्ये अँटिऑक्सिडंट्स, व्हिटॅमिन ई आणि झिंक यांसारखे घटक असतात, जे रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करतात. यामुळे सर्दी, खोकला आणि इतर संसर्गजन्य आजारांपासून संरक्षण मिळते. अक्रोडमधील फायबर पचनक्रिया सुधारते आणि बद्धकोष्ठतेची समस्या कमी करते. आतड्यांमधील चांगल्या बॅक्टेरियांचे प्रमाण वाढवून आतड्यांचे आरोग्य सुधारते. अक्रोडमधील व्हिटॅमिन ई आणि अँटिऑक्सिडंट्स त्वचेला मुक्त रॅडिकल्सपासून वाचवतात आणि त्वचेची चमक वाढवतात. केसांच्या मुळांना पोषण देऊन केस गळणे कमी करते आणि केस मजबूत करते. अक्रोडमध्ये कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स असतो, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी स्थिर राहते. यामधील फायबर आणि निरोगी चरबी इन्सुलिन संवेदनशीलता सुधारतात, जे टाइप-२ मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी फायदेशीर आहे. अक्रोडमध्ये मॅग्नेशियम, कॅल्शियम आणि फॉस्फरस असते, जे हाडे आणि दात मजबूत करतात. यामुळे ऑस्टियोपोरोसिसचा धोका कमी होतो.
अक्रोड हे एक अष्टपैलू आणि पौष्टिक अन्न आहे जे हृदय, मेंदू, त्वचा, हाडे आणि एकूण आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. नियमित आणि मर्यादित प्रमाणात अक्रोड खाल्ल्याने तुम्ही निरोगी आणि सक्रिय जीवन जगू शकता. मात्र, त्याचे सेवन संतुलित प्रमाणात करणे आणि डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे, विशेषतः जर तुम्हाला एलर्जी किंवा इतर आरोग्य समस्या असतील. काही लोकांना अक्रोडची एलर्जी असू शकते. यामुळे त्वचेवर पुरळ, खाज किंवा श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. जास्त अक्रोड खाल्ल्याने पचनाचा त्रास किंवा वजन वाढू शकते.साठवणूक: अक्रोड हवाबंद डब्यात किंवा फ्रिजमध्ये ठेवा, जेणेकरून ते खराब होणार नाहीत.गुणवत्ता: ताजे आणि उच्च दर्जाचे अक्रोड निवडा. कडू किंवा खराब वासाचे अक्रोड खाऊ नका.अक्रोडचे सांस्कृतिक आणि आर्थिक महत्त्व अक्रोडला उष्ण आणि पौष्टिक मानले जाते. याचा उपयोग थकवा कमी करण्यासाठी आणि शरीराला ऊर्जा देण्यासाठी केला जातो.जागतिक उत्पादन: अमेरिका, चीन, इराण आणि तुर्की हे अक्रोडचे प्रमुख उत्पादक देश आहेत.उत्सव आणि परंपरा: भारतात अक्रोडचा उपयोग मिठाई, खाद्यपदार्थ आणि उपवासाच्या पदार्थांमध्ये केला जातो.