20 जानेवारी 2025 रोजी डोनाल्ड ट्रम्प (Donald trump) पुन्हा एकदा अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून शपथ घेणार आहेत. त्याचे पुनरागमन अशा वेळी होत आहे जेव्हा जग अनेक गंभीर आव्हानांना तोंड देत आहे. ट्रम्प यांच्या निर्णयांमुळे केवळ अमेरिकेच्या परराष्ट्र धोरणाला आकार मिळणार नाही, तर जागतिक राजकारणावरही त्याचा खोल परिणाम होणार आहे. दरम्यान, प्रोजेक्ट 2025 नावाचा 922 पानांचा डॉक्युमेंट हेडलाईनमध्ये आहे. ट्रम्प प्रशासनाच्या आगामी धोरणांची ब्लू प्रिंट आणि जाहीरनामा म्हणून हा विचार केला जात आहे.
या अहवालात अमेरिकेच्या अंतर्गत सुधारणांपासून ते परराष्ट्र धोरणापर्यंत प्रत्येक पैलूंवर चर्चा करण्यात आली आहे. यामध्ये इमिग्रेशन आणि गर्भपात यांसारख्या वादग्रस्त मुद्द्यांपासून ते होमलँड सिक्युरिटीमधील मोठे बदल आणि FBI रद्द करण्यापर्यंतच्या प्रस्तावांचा समावेश आहे. हा अहवाल भारतासाठी खास आहे कारण त्यात भारताला महत्त्वाचा भागीदार म्हणून पाहिले गेले आहे. त्याचवेळी अमेरिकेसाठी सर्वात मोठा धोका म्हणून चीनचे नाव पुढे आले आहे, हे सविस्तरपणे समजून घेऊ.
Donald trump चीन हा सर्वात मोठा सामरिक धोका आहे
डोनाल्ड ट्रम्प दुसऱ्यांदा व्हाईट हाऊसमध्ये परतल्याने त्यांना अनेक गंभीर आंतरराष्ट्रीय आव्हानांचा सामना करावा लागणार आहे. यामध्ये मध्यपूर्वेतील इस्रायल-हमास युद्ध, रशिया-युक्रेन संघर्ष आणि अमेरिका-चीन व्यापार संबंधांमधील अस्थिरता यासारख्या संकटांचा समावेश आहे. प्रोजेक्ट 25 नुसार चीन हा अमेरिकेसाठी सर्वात मोठा धोका मानला गेला आहे. अहवालात म्हटले आहे की चीन केवळ आपले लष्करी सामर्थ्य वाढवत नाही, तर अमेरिकेला मागे सोडू शकेल अशी अणुशक्ती विकसित करण्यातही गुंतला आहे. तैवान, फिलिपाइन्स, जपान, दक्षिण कोरिया या शेजारी राष्ट्रांवर आक्रमकता आणि वर्चस्व गाजवण्याचे चीनचे प्रयत्न थांबवणे आवश्यक आहे.
चीनचा लष्करी विस्तार आणि त्याची आण्विक रणनीती जागतिक स्थैर्याला धोका असल्याचे अहवालात स्पष्ट करण्यात आले आहे. या संदर्भात अमेरिकेने आपल्या मित्र राष्ट्रांसोबत ठोस रणनीती आखली पाहिजे जेणेकरून चीनच्या दादागिरीला आळा बसेल.
Donald trump चीनसोबतचे आर्थिक संबंध संपविण्यावर भर
प्रकल्प 25 सूचित करतो की अमेरिकेने चीनबरोबरचे आर्थिक संबंध हळूहळू संपवले पाहिजेत. या एपिसोडमध्ये टिकटॉक आणि चायनीज प्रोपगंडा यांसारख्या चिनी ॲप्सला बेकायदेशीर घोषित करण्यात यावे, असे म्हटले आहे. अहवालात शिफारस करण्यात आली आहे की चीनी कम्युनिस्ट पार्टी (CCP) कडून निधी प्राप्त करणाऱ्या अमेरिकन महाविद्यालयांना मान्यता रद्द करण्यात यावी आणि त्यांचा सरकारी निधी त्वरित प्रभावाने बंद करण्यात यावा.
Donald trump भारताबद्दल काय लिहिले आहे?
प्रकल्प 25 मध्ये भारताला महत्त्वाची भूमिका बजावणारा देश म्हणून प्रक्षेपित करण्यात आले आहे. इस्रायल, इजिप्त, आखाती देश आणि शक्यतो भारत यांचा समावेश करून सुरक्षा संघटना स्थापन करावी, असे सुचवण्यात आले आहे. या संघटनेला “सेकंड क्वाड” अशी उपमा दिली गेली आहे आणि असे मानले जाते की अशी युती अमेरिकेच्या धोरणात्मक हितांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
भारतासोबतचे द्विपक्षीय संबंध मजबूत करणे हे अमेरिकेच्या परराष्ट्र धोरणाचे प्रमुख उद्दिष्ट असायला हवे यावर या दस्तऐवजात भर देण्यात आला आहे. चीनच्या वाढत्या प्रभावावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि इंडो-पॅसिफिक प्रदेशाला स्वतंत्र आणि सुरक्षित ठेवण्यासाठी निर्णायक भूमिका बजावणारा देश म्हणून भारताचे वर्णन केले जाते. याशिवाय, पूर्व आणि पश्चिमेला जोडणारे महत्त्वाचे सागरी आणि हवाई मार्ग सुरळीतपणे चालू ठेवणारा देश भारत मानला जातो.
प्रोजेक्ट 25 नुसार, भारत हा अमेरिकेचा वेगाने वाढणारा आर्थिक भागीदार आहे. हा देश केवळ जागतिक लस उत्पादनात आघाडीची भूमिका बजावत नाही, तर जागतिक आरोग्य सुरक्षेतही महत्त्वाचे योगदान देत आहे. क्वाड संघटनेत भारत आणि अमेरिका यांच्यातील संबंध अधिक दृढ व्हायला हवेत, असेही सुचवण्यात आले आहे. सध्या, भारत आणि अमेरिका व्यतिरिक्त, क्वाडमध्ये जपान आणि ऑस्ट्रेलियाचा समावेश आहे.
