1831: पहिल्या स्त्री शिक्षिका आणि समाजसुधारिका सावित्रीमाई फुले यांचा जन्म.
3 जानेवारी 1831 रोजी, सातारा जिल्ह्यातील नायगाव येथे सावित्रीमाई फुले यांचा जन्म झाला. त्यांनी भारतातील स्त्री शिक्षण आणि समाज सुधारणेसाठी अतुलनीय योगदान दिले. त्यांचे पती, ज्योतिराव फुले यांच्यासोबत त्यांनी मुलींच्या शिक्षणाची चळवळ सुरू केली. 1 जानेवारी 1848 रोजी, पुण्यात त्यांनी भारतातील मुलींची पहिली शाळा सुरू केली. त्यांनी अस्पृश्य मुलींसोबतच सर्वच जाति-धर्माच्या मुलींना शिक्षण देण्याचे धाडस केले, ज्यामुळे त्या काळात समाजात खळबळ उडाली. सावित्रीमाई फुले केवळ शिक्षिकाच नव्हत्या तर एक प्रभावशाली लेखिका आणि समाजसुधारक देखील होत्या. त्यांनी विधवा पुनर्विवाह, बालविवाह आणि सती प्रथेविरुद्ध मोठ्या प्रमाणात काम केले. त्यांनी लिहिलेली काव्ये आणि लेख आजही प्रेरणादायी आहेत. त्यांच्या कार्यामुळे भारतातील स्त्रियांचे जीवन बदलले आणि त्यांना समाजात समान हक्क मिळवून देण्याचा मार्ग प्रशस्त झाला.
1950 : पंडित जवाहरलाल नेहरु यांच्या हस्ते राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळेचे उद्घाटन झाले.
3 जानेवारी 1950, हा दिवस भारतीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या इतिहासात सुवर्ण अक्षरांनी लिहिला गेला. या दिवशी, स्वतंत्र भारताचे पहिले प्रधानमंत्री पंडित जवाहरलाल नेहरू यांच्या हस्ते पुणे येथे राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळा म्हणजेच NCL चे उद्घाटन झाले. NCL ही भारतातील सर्वात प्रमुख रासायनिक संशोधन संस्थांपैकी एक बनली आणि त्यानंतरच्या काळात भारतीय रसायनशास्त्र आणि उद्योगांच्या विकासात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. NCLची स्थापना भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर देशाच्या वैज्ञानिक आणि औद्योगिक प्रगतीसाठी उचललेल्या महत्त्वाच्या पाऊलांपैकी एक होती. या संस्थेची स्थापना देशात रासायनिक संशोधनाला प्रोत्साहन देण्याच्या उद्देशाने करण्यात आली. NCLने आपल्या स्थापनेपासूनच देशातील विविध क्षेत्रांमध्ये योगदान दिले आहे. कृषी, औषध, ऊर्जा, पर्यावरण यासारख्या क्षेत्रांमध्ये NCLने अनेक महत्त्वपूर्ण संशोधन प्रकल्प पूर्ण केले आहेत.
2004 : नायगाव येथील सावित्रीबाई फुले यांचे जन्मघर राज्य संरक्षित स्मारक राष्ट्राला अर्पण केले.
3 जानेवारी 2004 रोजी, महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यातील नायगाव येथे क्रांतिज्योती सावित्रीमाई फुले यांचे जन्मघर राज्य संरक्षित स्मारक म्हणून राष्ट्राला अर्पण करण्यात आले. सावित्रीमाई फुले या भारतातील महिला शिक्षणाच्या जननी म्हणून ओळखल्या जातात. त्यांनी आणि त्यांचे पती राष्ट्रपिता महात्मा ज्योतिराव फुले यांनी भारतातील महिलांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी अथक प्रयत्न केले. त्यांच्या या महान कार्याला उजाळा देण्यासाठी आणि त्यांच्या स्मृती जपण्यासाठी हे जन्मघर संरक्षित स्मारक म्हणून विकसित करण्यात आले. या स्मारकाच्या उद्घाटनामुळे सावित्रीमाई फुले यांच्या विचारांचा प्रसार होण्यास मोठी मदत झाली आहे. हे स्मारक पर्यटकांसाठी एक आकर्षण केंद्र बनले आहे. येथे येणाऱ्या पर्यटकांना सावित्रीमाई फुले यांच्या जीवनाची आणि कार्याची माहिती देण्यासाठी एक संग्रहालय देखील उभारण्यात आले आहे. या संग्रहालयात त्यांचे हस्तलिखिते, फोटो, आणि त्या काळातील साहित्य प्रदर्शित केले आहे.
1931 : मराठी लेखक आणि इतिहास संशोधक डॉ. य. दि. फडके यांचा जन्म.
3 जानेवारी 1931 रोजी सोलापूर येथे जन्मलेले डॉ. यशवंत दिनकर फडके ज्यांना सामान्यपणे य.दि.फडके म्हणुन ओळखले जाते हे मराठी साहित्य क्षेत्रातील एक प्रसिद्ध चरित्रलेखक आणि इतिहास संशोधक होते. त्यांचे बालपण आणि युवावस्था स्वातंत्र्य चळवळीच्या पार्श्वभूमीवर गेली. त्यांचे वडील स्वातंत्र्य चळवळीत सक्रिय असल्याने कुटुंबाकडे त्यांना फारसे लक्ष देता आले नाही. तरीही त्यांनी शिक्षणात भरपूर मेहनत घेतली. पुणे विद्यापीठातून राज्यशास्त्र विषयात पदव्युत्तर शिक्षण घेतल्यानंतर त्यांनी मुंबई विद्यापीठातून PHD ची पदवी प्राप्त केली. डॉ.य.दि.फडके यांनी मराठी साहित्य क्षेत्रात अनेक महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांनी विविध स्वातंत्र्यसैनिकांचे, विचारवंत आणि समाजसुधारकांचे चरित्र लिहून त्यांचे योगदान पुढच्या पिढीपुढे पोहोचवले. ‘शोध बाळगोपाळांचा’, ‘केशवराव जेधे’, ‘अण्णासाहेब लठ्ठे’, ‘आगरकर’ ही त्यांची काही प्रसिद्ध चरित्रे आहेत. याशिवाय त्यांनी महाराष्ट्राच्या इतिहासावरही अनेक पुस्तके लिहिली. त्यांचे लेखन तथ्यांवर आधारित, सखोल आणि वस्तुनिष्ठ असल्याने त्यांना वाचकांचा मोठा प्रतिसाद मिळाला.
2002 : भारीतय अंतराळ शास्रज्ञ सतीश धवन यांचे निधन. (जन्म: 25 सप्टेंबर 1920)
3 जानेवारी 2002 रोजी भारताच्या अंतराळ संशोधन कार्यक्रमाचे एक महान शिल्पकार, सतीश धवन यांचे निधन झाले. त्यांच्या निधनाने भारताच्या अंतराळ क्षेत्रात एक मोठा शून्य निर्माण झाला. सतीश धवन यांनी भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था म्हणजेच ISRO चे अध्यक्ष म्हणून कार्य करताना भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमाचे नवे शिखर गाठण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांच्या नेतृत्वाखाली, भारत आपल्या पहिल्या उपग्रहाच्या प्रक्षेपणापासून ते ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपणापर्यंत अनेक मोहिमांमध्ये यशस्वी ठरला. सतीश धवन यांच्या कार्याची दखल घेऊन, श्रीहरिकोटा येथील भारतीय उपग्रह प्रक्षेपण केंद्राचे नाव बदलून सतीश धवन अंतराळ केंद्र असे करण्यात आले. हे केंद्र भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यांच्या योगदानामुळे, भारत आज अंतराळ क्षेत्रात एक प्रमुख देश म्हणून ओळखला जातो.
1925 : बेनिटो मुसोलिनी इटलीचे हुकूमशहा बनले.
3 जानेवारी 1925 हा इटलीच्या इतिहासातला एक महत्त्वाचा दिवस होता. या दिवशी बेनिटो मुसोलिनीने इटलीत हुकूमशाही जाहीर केली. त्यांनी 1922 मध्ये रोम मार्च करून सत्तेचे सूत्र हाती घेतले होते आणि या दिवशी त्यांनी आपल्या सत्तेला अधिकृत मान्यता दिली. मुसोलिनीच्या फासीवादी विचारांचा प्रसार झाला आणि इटली एक हुकुमशाही राज्य बनले. मुसोलिनीने इटलीला एक शक्तिशाली राष्ट्र बनवण्याचे स्वप्न पाहिले आणि त्यासाठी त्यांनी अनेक आर्थिक आणि सामाजिक सुधारणा करण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, दुसऱ्या महायुद्धात इटलीच्या पराभवानंतर मुसोलिनीचे शासन कोसळले आणि त्यांना फाशी देण्यात आली
