1928 : भगतसिंग, सुखदेव, राजगुरू यांनी ब्रिटिश अधिकारी जेम्स साँडर्सची हत्या केली.
जेम्स साँडर्सची हत्या ही लाहोर योजनेचा भाग होती. ही योजना हिंदुस्थान सोशलिस्ट रिपब्लिक असोसिएशन म्हणजेच HSRA या क्रांतिकारी संघटनेने तयार केली होती. या संघटनेचे उद्दिष्ट ब्रिटिश राजवटीचे उन्मूलन करून भारताला स्वतंत्र करणे हे होते. लाला लजपत राय हे भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामातील एक महत्त्वपूर्ण नेते होते. त्यांना ब्रिटिश पोलिसांनी लाठ्यांचा मार मारून गंभीर जखमी केले होते, ज्यामुळे त्यांचा मृत्यू झाला. लाला लजपत राय यांचा मृत्यू हा क्रांतिकारकांसाठी एक मोठा धक्का होता. त्यांच्या मृत्यूचा बदला घेण्यासाठीच भगतसिंग आणि त्यांच्या साथीदारांनी ही हत्या केली. या हत्येच्या आरोपाखाली भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांना अटक करण्यात आली आणि नंतर त्यांना लाहोर केंद्रीय कारागृहात फाशी देण्यात आली. त्यांच्या फाशीची तारीख 23 मार्च 1931 होती. या घटनेनंतर ब्रिटिशांनी भारतातील क्रांतिकारी चळवळीवर कडक कारवाई सुरू केली. मात्र, या क्रांतिकारकांच्या बलिदानामुळे भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामाची ज्वाला अधिकच प्रज्वलित झाली.
1947 : दिग्दर्शक व चलचित्रकार दीपक हळदणकर यांचा जन्म
दीपक हळदणकर हे भारतीय सिनेमातील एक प्रसिद्ध दिग्दर्शक आणि छायाचित्रकार आहेत. त्यांचा जन्म 17 डिसेंबर 1947 रोजी कर्नाटक राज्यातील धारवाड येथे झाला. मुंबईमध्ये वाढलेले दीपक हळदणकर यांनी भारतीय सिनेमात उल्लेखनीय योगदान दिले आहे. दीपक हळदणकर यांनी आपल्या चित्रपट कारकिर्दीची सुरुवात 1970 मध्ये केली. त्यांनी “द फ्लाइंग सिख – मिल्खा सिंह” आणि “आर्मिंग द माउंटन्स” सारख्या चित्रपटांचे छायाचित्रण केले. या चित्रपटांमुळे त्यांना भारतीय चित्रपट क्षेत्रात ओळख मिळाली. त्यांनी 1984 आणि 1985 मध्ये दोन माउंट एवरेस्ट अभियानांवर छायाचित्रण केले. 1984 मध्ये भारतीय माउंट एवरेस्ट अभियानावरील चित्रपटाबद्दल त्यांना राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला. या अभियानात पहिल्या भारतीय महिलेने माउंट एवरेस्ट चढाई केली त्याचे छायाचित्रण होते. दीपक हळदणकर यांनी भारतीय सिनेमात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. त्यांच्या चित्रपटांनी भारतीय संस्कृती आणि इतिहासाला जगासमोर मांडले आहे.
1740 : पेशवाईतील पराक्रमी सेनापती चिमाजी अप्पा यांचे निधन
चिमाजी अप्पा यांचे पूर्ण नाव चिमाजी बाळाजी भट होते. पेशवा बाळाजी विश्वनाथ भट यांचे पुत्र आणि बाजीराव पेशवे यांचे धाकटे भाऊ असलेले चिमाजी आप्पा हे मराठा साम्राज्यातील एक प्रसिद्ध सेनापती होते. त्यांनी मराठा साम्राज्याच्या विस्तारासाठी अनेक मोहीमांवर यशस्वीपणे नेतृत्व केले. विशेषतः वसईचा किल्ला जिंकून पोर्तुगीजांचे वर्चस्व मोडून काढणे हे त्यांचे सर्वात मोठे यश होते. अशा एका वीर योद्ध्याचे निधन 17 डिसेंबर 1740 रोजी झाले. त्यांचे निधन केवळ 33 वर्षांच्या अल्पायुषीत झाले. त्यांच्या निधनाचे कारण आजही निश्चितपणे ज्ञात नाही. काही इतिहासकारांच्या मते, त्यांच्या निधनाचे कारण आजारपण होते, तर काही इतिहासकारांच्या मते, युद्धातील जखमांमुळे त्यांचा मृत्यू झाला. चिमाजी अप्पांच्या निधनाने मराठा साम्राज्याला मोठा धक्का बसला. त्यांच्या निधनानंतर मराठा साम्राज्याची वाटचाल बदलली. त्यांच्या निधनानंतर बाजीराव पेशवे यांना एकटेच मराठा साम्राज्याची धुरा सांभाळावी लागली.
1985: नाटककार, कथाकार आणि पटकथाकार मधुसूदन कालेलकर यांचे निधन
“गीतकार, नाटककार, कथाकार आणि पटकथाकार म्हणून साऱ्यांना सुपरिचित असलेले नाव म्हणजे “मधुसूदन कालेलकर”. त्यांचा जन्म 22 मार्च 1924 साली वेंगुर्ला येथे झाला. शालेय शिक्षण वेंगुर्ल्यात झाल्यावर ते मुंबईत आले. सुरुवातीस ते गिरगावात राहण्यास आले. तिथे गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने त्यांनी त्यांचे पहिले नाटक लिहिले आणि आपल्या लिखाणाची सुरुवात केली. कालेलकर यांनी लिहिलेली अनेक नाटके, कथा आणि पटकथा आजही लोकप्रिय आहेत. त्यांच्या लेखनातील वैविध्यपूर्ण विषय आणि ओळखीची भाषा ही त्यांच्या लेखनाची खासियत होती. मराठी साहित्य आणि चित्रपटसृष्टीतील एक दिग्गज व्यक्तिमत्व म्हणून ओळखले जाणारे मधुसूदन कालेलकर यांचे निधन 17 डिसेंबर 1985 रोजी मुंबई येथे झाले. त्यांच्या निधनाने मराठी साहित्य क्षेत्राला मोठा धक्का बसला. त्यांच्या निधनानंतरही त्यांचे साहित्य वाचक आणि रसिकांना प्रेरणा देत राहते.
1986: डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांचे संविधान सभेतील पहिले भाषण
भारताचे संविधान तयार करण्यासाठी झालेल्या संविधान सभेत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी दिलेले पहिले भाषण 17 डिसेंबर 1946 रोजी झाले होते. या भाषणात त्यांनी भारताच्या भविष्यातील संविधानासाठी एक रोडमॅप सादर केला होता. त्यांनी भारतातील विविधता, सामाजिक विषमता आणि देशातील अनेक समस्यांचा उल्लेख करत संविधानात या सर्व गोष्टींचा विचार करण्याची गरज व्यक्त केली होती. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे हे पहिले भाषण भारताच्या इतिहासात एक मैलाचा दगड ठरले. या भाषणातून त्यांनी भारताच्या भविष्याची दिशा दाखवली आणि एक नवा भारत निर्माण करण्याचे स्वप्न पाहिले.
