जागतिक एड्स दिन हा एक महत्त्वाचा स्मरणपत्र आहे की आपण नवीन एचआयव्ही संसर्ग टाळण्यासाठी आणि जागतिक स्तरावर एचआयव्ही ग्रस्त असलेल्या सर्व लोकांना आवश्यक सेवा प्रदान करण्याच्या आमच्या वचनबद्धतेमध्ये स्थिर राहिले पाहिजे. 2024 मध्ये, आम्ही 37 व्या जागतिक एड्स दिनाचे स्मरण करणार आहोत. जागतिक एड्स दिन आज नेहमीप्रमाणेच संबंधित आहे, लोकांना आणि सरकारांना याची आठवण करून देतो की HIV नाहीसा झाला आहे. एड्सच्या प्रतिसादासाठी, लोकांच्या जीवनावर एचआयव्हीच्या प्रभावाबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी, कलंक आणि भेदभाव संपवण्यासाठी आणि एचआयव्ही ग्रस्त लोकांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी निधी वाढवण्याची अजूनही गंभीर गरज आहे.
जागतिक एड्स दिन, दरवर्षी 1 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो, जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) प्रथम 1988 मध्ये HIV/AIDS महामारीवर जागतिक लक्ष केंद्रित करण्यासाठी, जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि एड्समुळे मृत्यू झालेल्यांचा सन्मान करण्यासाठी स्थापना केली होती. सार्वजनिक माहिती अधिकारी जेम्स डब्ल्यू. बन आणि थॉमस नेटर यांनी तयार केलेले, कलंक कमी करणे आणि लोकांना शिक्षित करणे हे त्याचे उद्दिष्ट होते.
एचआयव्ही संसर्ग सध्या असाध्य असल्याने एड्स जनजागृती दिनाची गरज आहे, परंतु विशेषत: ग्रामीण भागात या आजाराबाबत योग्य जनजागृती करून त्यावर नियंत्रण मिळवता येते. एके काळी ही एक अनियंत्रित दीर्घकालीन आरोग्य स्थिती होती, परंतु आता, HIV प्रतिबंध, निदान, व्यवस्थापन आणि संधिसाधू संसर्गासह काळजी यामध्ये प्रगती केल्यामुळे, HIV असलेले लोक दीर्घ आणि निरोगी आयुष्य जगू शकतात. 2023 मध्ये भारतात 66,400 नवीन प्रकरणे आढळून आली आहेत. जागतिक स्तरावर 2023 मध्ये 13 लाख लोकांना नवीन HIV ची लागण झाली होती. 2010 च्या तुलनेत हे प्रमाण 39% कमी आहे, जेव्हा 21 लाख लोकांना नवीन संसर्ग झाला होता.
या वर्षी, 2024, जागतिक एड्स दिनाची थीम आहे “अधिकारांचा मार्ग घ्या” . ही थीम एचआयव्ही/एड्स साथीचा प्रभावीपणे सामना करण्यासाठी मानवी हक्कांचे समर्थन करण्याच्या महत्त्वावर भर देते. ही मोहीम युनायटेड नेशन्स डेक्लरेशन ऑफ ह्युमन राइट्सच्या तत्त्वांशी संरेखित करते, असे प्रतिपादन करते की, एड्सचा अंत करण्यासाठी आणि जागतिक स्तरावर शाश्वत आरोग्य परिणामांची खात्री करण्यासाठी प्रत्येकाच्या हक्कांचे संरक्षण करणे महत्त्वाचे आहे.
इतरांना एचआयव्हीचा प्रसार रोखण्यासाठी अनेक कृती आहेत, “उपचारापेक्षा प्रतिबंध चांगला आहे” असं म्हटंल जातं. सुरक्षित संभोग,
STD साठी चाचणी आणि उपचार करा, एकल लैंगिक भागीदार, सुया वाटणे यासारख्या अस्वच्छ प्रथेपासून दूर राहणे, एचआयव्हीची चाचणी घ्या. तर त्याचबरोबर एड्स ची लक्षणे कोणती असतात असा देखीील प्रश्न निर्माण सगळ्यांसमोर निर्माण होतच असेल. सांधे आणि स्नायूंमध्ये वेदना होणे.थंडी वाजून ताप येणे, अचानक वजन कमी होणे, श्वास घेण्यास त्रास होणे, अशा प्रकारचे लक्षणे आढळल्यास तात्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
